Yalova İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Soküm Ulusal Envanteri ve Yalova İl Envanteri

-2010 yılında Yalova  Somut Olmayan Kültürel Miras Tespit  Komisyonu tarafından önerilen Yalova İli Sugören Köyü'nde yaklaşık 60 yıldır yapılan "İpek Halı Dokumacılığı" Bakanlığın 13.06.2014 tarihinde toplanan komisyonca incelenerek Ulusal Envantere  alınması  uygun bulunmuştur.

-2010 yılında Yalova  Somut Olmayan Kültürel Miras Tespit  Komisyonu tarafından önerilen Yalova İli Çınarcık ilçesinde yapılan "Çınarcık İşi" Bakanlığın 13.06.2014 tarihinde toplanan komisyonca incelenerek "İl Envanterine"  alınması  uygun bulunmuştur.

2013 yılında Yalova  Somut Olmayan Kültürel Miras Tespit  Komisyonu tarafından önerilen "Geleneksel Yöntemle Kağıt Üretimi"nin Bakanlığın 13.06.2014 tarihinde toplanan komisyonca incelenerek "İl Envanterine"  alınması  uygun bulunmuştur.

GELENEKSEL YÖNTEMLE KAĞIT ÜRETİMİ

Osmanlı Arşiv belgeleri ile kağıt ürettiği kesin olarak belirlenmiş olan Tarihi Yalova Kağıthanesi temel alınarak oluşturulan Özel Yalova Belediyesi İbrahim Müteferrika Kağıt Müzesi çalışmaları kapsamında geleneksel türk kağıdı üretilmeye başlanmıştır.Tamamiyle doğal aşamalardan oluşan üretim sürecinde uygurtürklerinden beri süre gelen üretim yöntemine bağlı kalınmıştır. İl genelinde sözlü bir etkileşimin sonucu olarak Yalova Kağıdı ismen yüzyıllarca unutulmamakla beraber şehrin ileri yaştaki sakinlerince çeşitli üretim yöntemleri anlatılmaktadır. Gerek bu yöntemler ve gerekse Osmanlı Arşiv Belgelerindeki kullanılan malzeme listeleri tekrar geleneksel Türk Kağıdı’nın üretimine zemin hazırlanmıştır. Konuya dair yüzlerce akademisyen ile çalışma yapıldığı gibi, Mayıs 2013 te açılan müze de gönüllü katılımla kağıt yapımı kısa sürede birçok vatandaşla buluşmuştur. Özellikle kadınlar ve üniversite öğrencileri tarafından ekonomik değer oluşturan bir üretim malzemesi haline gelen kağıt, Yalova için bir sembol niteliği taşımaya başlamıştır.

ÜRETİM AŞAMALARI: Budanmış ağaç dalları ve bitki artıkları öncelikle kaynatma aşamasından geçer. Bu işlemde yine budanmış ağaç dallları kullanılır. Bunun sebebi enerji harcamayarak geleneksel kağıt üretimini gerçekleştirmektir.Kaynatma işlemi yaklaşık olarak 6 saat sürer. Ağaç dallarının daha iyi çözülmesini sağlamak amacı ile meşe külü kullanılmaktadır. Kaynatma aşaması sonrası yumuşayan dalların dış kabukları soyularak sıcak haldeyken dibek içine alınarak dövme işlemine tabi tutulur. Bu işlemde dibek ve tokmağın ahşap olması önem taşımaktadır. Selülöz, yani kağıt hamuru haline gelen madde tekne içerisine dökülerek karıştırılır. İnce bir elek kullanılarak tekne içerisinde bulunan kağıt hamuru tekneden alınır. Bu işlem çok seri bir şekilde gerçekleştirilmelidir. Kâğıdın inceliği ve kalitesi bu işlem esnasındaki el hareketiyle belirlenir. Elek üzerindeki kağıt pamuklu bir bez üzerine alınarak kurutmak amacıyla askıya götürülür. Bez üzerindeki kağıdın kuruması yaklaşık olarak 6 saat zaman alır. Kuruyan kağıdın hangi amaçla kullanılacağı bu aşamadan sonra farklı işlemler gerçekleştirilerek belirlenir. Eğer kağıt, üzerinde hat, minyatür, tezhip ve kaligrafi çalışması yapılacaksa aherlenmesi gerekecektir. Bu aşamada yine geleneksel bir yöntem olan yumurta akı, şap ve nişasta kullanılmalıdır. Yine suyu emme özelliği olması gereken bir kağıt kullanılacaksa üzerine aher yapılmaması gerekecektir. Bu ikinci tür kağıtlar ebru sanatının icrası için talep edilmektedir. Tüm kağıtlar düz bir yüzeye sahip olması amacı ile son olarak sıkıştırma işleminin yapılacağı bir düzeneğe yerleştirilir, yani preslenir.Bu yöntemle üretilen kağıtlar Türk Süsleme Sanatçıları ve Kağıt Sanatçıları tarafından ilgi görmektedir.

                                                                                           12.JPG



-2013 yılında Yalova  Somut Olmayan Kültürel Miras Tespit  Komisyonu tarafından önerilen Yalova İli Alttınova İlçesi Geyikdere ve Çukurköy Köylerinde yaşatılan "Cemal Ritüeli" 
 önerisi  Bakanlığın 13.06.2014 tarihinde toplanan komisyonca incelenerek "İl Envanterine"  alınması  uygun bulunmuştur.

CEMAL RİTÜELİ

Oynayanlar tarafından Camal diye adlandırılan  bu oyun ilimizde  Bulgaristan göçmenleri tarafından oynanır. İlimizin Altınova Geyikdere köyü ve Çiftlikköy Çukur köyde yaşayan Bulgaristan göçmenleri hasat sonunda   Cuma günü dışında bir gün planlayarak gece yarısı saat 12 00 civarında 4 çancı iki kız ve iki jandarma ve bir adet oyunu düdükle  yada işaretle yöneten yöneticiyle oynanmakta ve oyunun oynanacağı gün köylülerden gizli tutulmaktadır.Her sene düzenli olarak hasat zamanı iş bitiminde oynanır. O gece Camal oynanacağını sadece oyunu oynayanlar bilir. Başka köylere gidildiği zaman önceden gidilecek olan köye haber verilir. Kız kılığına giren erkekler şalvar gömlek ve üzerine yöresel olan pullu yeleklerden giyerler  ve başlarına çember örterler yüzlerini kapatırlar.Jandarma ise kafasına kep takar.Çancılar normal kıyafetlerin üzerine eskiden post giyerken günümüzde ceket giyerler ve çok sayıda çan takarlar, bunu taşımak zordur.O sebeple Çancı oyun esnasında yorulunca yedekleriyle değiştirilir. Çanları taşımak zor olduğu için genelde güçlü kişiler tarafından oynanır. Oyunculukta gönüllülük esastır.

Mecal okunur ve oyun başlar:

Camalcıgeldi duydunuz mu  ?

Kalbura ekin koydunuz mu ?

Bu camal kimin camalı

Ali Osman Devlet Camalı Essooo (silah sesi)

      Evlerin kapısı çalınır kız kılığına girmiş erkekler çancıların kıyafetlerinde bulunan çanların çıkardığı sesler eşliğinde oynar bazı gençler kızları kaçırmak ister jandarma(onbaşı) ve çancılar elinde sopayla kızları korur. Ev halkı hediye verir.(eski dönemde bu hediye buğday olurken günümüzde para verilmektedir.) Ev sahibi evin ışığını açmaz, açarsa lamba oyuncular tarafından kırılır.Hediye alındıktan sonra bir sonraki eve geçilir. Bu süre 3- 4 saat devam eder. En sonunda toplanan hediyeler ile(eski donemde buğday verilir oyun sonunda satılır paraya çevrilerek köyün ihtiyacında kullanılırdı, günümüzde para toplanmaktadır.) köyün ihtiyacı karşılanır. Paranın  bir kısmı ile oyunda görev alanlara yiyecek bir şeyler alınarak, (lokum gibi)  köy kahvesinde  bunları yiyerek yorgunluk giderilir.
     IMG_0352.JPG                                   IMG_0354.JPG

     

- 2015 yılı için önerilen unsurlar; Aşure Geleneği ve Hıdrellez Bayramı
 -2016 yılı için önerilen unsurlar; ipek Böceği yetiştiriciliği ve koza işlemesi